Tanah Bencah @ Wetland dan Huraiannya

Tanah Bencah @ Wetland dan Huraiannya

Tanah bencah merupakan kawasan daratan dan kawasan berair yang bertemu.Kawasan tanah bencah sentiasa bertakung airnya sepanjang tahun.Mengikut Persidangan Ramsar(Sambutan Hari Tanah Lembap Sedunia),tanah bencah merupakan kawasan seperti paya ,paya gambut,kawasan berair sama ada buatan manusia atau semulajadi,bersifat kekal atau sementara dengan air mengalir atau bertakung,air payau atau air masin termasuklah air yang kedalamannya tidak melebihi 6 meter semasa air surut.( Definisi Persidangan Ramsar di Iran tahun 1971,Malaysia bermula pada tahun 1995 dengan Tasik Bera Pahang merupakan lokasi pertama pertama diisytiharkan sebagai kawasan Ramsar atau bencah pertama negara.)



padi

Kawasan sawah padi merupakan kawasan yang kaya dengan tanih aluvium,tanih paling berkualiti dan sesuai untuk tanaman padi sawah.

Tanah bencah terdiri dari tanah bencah semulajadi serta tanah bencah buatan manusia.Antara tanah bencah semulajadi di Malaysia melibatkan Tasik (seperti Tasik Bera dan Tasik Cini ),Sungai,Kuala (contohnya Kuala Gula di Perak ), paya gambut( contoh popular seperti Paya Indah Wetlands di Selangor) serta delta( seperti Delta Rajang di Sarawak,iaitu sungai Rajang). Manakala tanah bencah buatan yang popular ialah seperti empangan seperti empangan Kenyir,kawasan sawah padi seperti di Kedah,Perak dan Selangor.

Tanah bencah mempunyai sifat ekologi yang sangat dinamik,malahan kepelbagaian biodiversiti juga terdapat di sini.Peranan tanah bencah sangat rapat dengan ketamadunan manusia iaitu melibatkan sumber air dan makanan.Malahan membuktikan kewujudan negara atau kerajaan purba seperti di Mesir,China ,India malahan Malaysia sendiri di dirikan serta maju di kawasan muara sungai.

Antara fungsi atau kepentingan tanah bencah ialah:

Sumber Air
Tanah bencah sebenarnya merupakan sumber air kepada hidupan secara langsung atau tidak langsung.Tanah bencah menyediakan air yang boleh terus diambil,malahan kawasan tanah bencah juga berkait rapat dengan sumber air seperti air perigi.Tanah bencah menyediakan sumber air utama pada air bawah tanah atau akuifer.Tasik juga membekalkan air kepada penduduk sekitarnya seperti di Pahang.

Kawalan Banjir
Tanah bencah sebenarnya mampu memerangkap air sewaktu banjir dan membantu melindungi kawasan rendah daripada di landa banjir.Oleh kerana tanah bencah merupakan kawasan yang rendah maka tahap takungan airnya tinggi.Walaupun sudah berair...banyak tempat tanah bencah sekadar mempunyai air yang minimum sahaja dan mampu menampung air pada waktu hujan lebat.


Memerangkap sedimen
Tanah bencah berfungsi seolah-olah sebagai filter yang boleh memerangkap sedimen seperti kelodak yang melaluinya sebelum menuju ke laut.Malahan fungsinya yang unik ini bagi paya bakau merupakan penambak laut semulajadi.Sedimen serta kelodak yang terperangkap bertahun-tahun lamanya membolehkannya tanah daratan bertambah luas.


Kawalan nutrien dan kawalan bahan pencemaran
Ekosistem tanah bencah yang unik berupaya memerangkap nutrien dan mengawal kandungan nutrien di dalam air.Kewujudan tanah aluvium,sebagai tanah terbaik untuk penanaman padi sawah seperti di Delta Kedah dan Delta Kemubu Kelantan merupakan kawasan bencah yang terkenal sebagai kawasan penanaman padi di Malaysia yang mempunyai tanih aluvium yang sangat subur untuk padi sawah..Sesetengah tumbuhan di kawasan tanah bencah mampu menyerap serta menapis bahan pencemar yang melaluinya.

Pelindungan Pinggir Pantai
Tanah bencah melindungi pinggir pantai daripada mengalami proses hakisan yang serius.Malahan tanah bencah juga merupakan penebat tenaga angin untuk menyerap tenaga angin ketika berlakunya ribut di pinggir pantai.Malahan dikatakan jika sepanjang pantai di Banda Acheh tanah bencahnya tidak diganggu untuk membangunan,tanah bencah yang dipenuhi dengan pokok bakau mampu menyerap hentaman tsunami sebanyak 30%.

Habitat kehidupan atau flora dan fauna.

Tanah bencah juga merupakan habitat bagi kehidupan seperti ikan burung serta manusia.Kepelbagaian kehidupan ini serta tumbuhannya menjadi daya tarikan untuk haiwan mendiami kawasan tanah bencah.

Biodiversiti
Tanah bencah merupakan kawasan pertemuan antara ekosistem daratan dengan ekosistem akuatik yang mempunyai kepelbagaian hidupan berinteraksi antara satu sama lain.


Tanah bencah merupakan khazanah daipada tuhan yang sangat bernilai kepada kita semua. Banyak tanah bencah telah diubah suai atau ditebus guna untuk kegiatan ekonomi terutamanya.Kawasan tanah bencah yang diwartakan sebagai tanah bencah simpan perlu supaya generasi akan datang dapat mengenali tanah bencah serta fungsinya di masa akan datang.



Sumber: geomalaysia.blogspot